Case study
Gendereducatie voor tieners in multiculturele context
Secundair onderwijs (beroepsonderwijs).
Een 15-jarige zigeunerstudent in een beroepsopleiding.
Groep studenten van 12 tot 16 jaar.
Abigáil is een 15-jarige zigeunerstudent, die het eerste niveau van basisberoepsopleidingen volgt. Ze gaat alleen naar school vanwege de wettelijke verplichting die bestaat tot 16 jaar. Ondanks dat ze heel intelligent en met een enorme belangstelling voor literatuur is ze heel duidelijk dat als ze 16 jaar wordt, ze zal stoppen met studeren.
Ze heeft een vriendje dat in dezelfde buurt woont, maar ze ziet hem alleen maar in het geheim, want als iemand ze bij elkaar ziet, zoals tradities voorschrijven in hun familie, moeten ze trouwen. Wanneer ze trouwt, zal ze afhankelijk zijn van de familie van de bruidegom, en vanaf dat moment zal het niet goed overwogen worden dat ze blijft studeren.
Met een diepgaand vermogen tot kritische analyse van haar realiteit gaat zij er met haar ontslag van uit dat zij moet kiezen tussen het vormen van een gezin of het voortzetten van haar studie om een professionele toekomst te ontwikkelen die haar onafhankelijkheid en vrijheid zou kunnen geven (een alternatief dat uiteindelijk niet volledig wordt geaccepteerd in de zigeunercontext, in het geval van vrouwen). Op dit moment heeft ze beslist dat ze voor de eerste optie zal kiezen met alle gevolgen van dien.
Zoals de meeste studenten volgt Abigail de voetstappen van de referents die ze kent (vrouwen in haar familie of in de omgeving, van wie er geen enkele de mogelijkheid heeft gehad om verder te studeren). Ondanks haar grote overtuiging over de beslissing is zij zich bewust van de oneerlijkheid van de situatie, omdat bijvoorbeeld jongens van haar leeftijd de mogelijkheid hebben om vrijer te kunnen kiezen om door te studeren of niet (hoewel het in de context van de zigeuners niet te gebruikelijk is).
Haar schoolleraar voelt zich machteloos omdat ze niet weet hoe om te gaan met deze situatie, en ze heeft het gevoel dat ze niets kan doen om meer kansen te geven voor de toekomst van Abigáil.
Basisberoepsopleiding.
Personeelsteam van de middelbare school.
De trainer organiseert een activiteit met de hele groep studenten waarin elke student zichzelf of zichzelf presenteert met zijn verwachtingen over de toekomst (werk, context, leven,...).
De groep inleeft mee met collega's en leert elkaar kennen, omdat sommige situaties voor hen misschien niet bekend zijn. Ze worden zich ook bewust van de diversiteit die er in dezelfde groep is.
Elke student trekt de lijn van hun leven uit het verleden (waar ze geboren en opgegroeid zijn...) tot het heden. In dit deel moeten ze de belangrijkste gebeurtenissen in hun leven markeren, die hen in staat hebben gesteld om te zijn wie ze nu zijn. Elke student moet opschrijven hoe hij zichzelf ziet in de toekomst, wat hij wil bereiken, enzovoort.
Individueel richt de student zijn aandacht op zijn of haar leven, zodat het reflecteert over de mogelijke mogelijkheden en keuzes die hij of zij heeft.
Een externe getuigenis van een persoon die een ander pad heeft gekozen, wordt doorzocht en aan de groep gepresenteerd (als het niet mogelijk is om een zigeunermeisje uit te nodigen, kan de leraar haar geval presenteren). Deze persoon verklaart haar situatie waarin haar levenslijn enkele jaren geleden totaal anders was dan vandaag. Ze had geen verwachtingen over haar toekomst, en beetje bij beetje heeft ze veel dingen bereikt die ze niet had verwacht.
De groep realiseert zich dat de verwachtingen die we hebben over de toekomst van een persoon soms afhangen van zijn of haar context, culturele afkomst of geslacht. Ze ontdekken dat andere manieren van leven mogelijk zijn, zelfs als de tradities zo sterk zijn dat ze het besluit van het meisje kunnen blokkeren vanwege haar sociale en culturele wortels.
De hele groep becommentarieert de getuigenis en verwoordt de verwachting die ze hadden van de persoon voordat ze haar/zijn verhaal te leren kennen (alleen haar/zijn context kennen). Er wordt een debat op gang gebracht over genderstereotypen (en over hoe deze te overwinnen) en uiteindelijk worden conclusies getrokken.
Studenten geven hun mening over de situatie, confronteren het geval van haar collega met het geval van de zigeunervrouw, en komen tot een conclusie. Verschillende meningen worden met elkaar geconfronteerd en stereotypen worden afgewezen. Het debat zal rijker zijn omdat er verschillende cases (waarschijnlijk studenten uit verschillende culturen en herkomst) worden gepresenteerd.
De tutor stelt de groep de volgende vraag: hebben we verschillende verwachtingen voor mensen afhankelijk van hun afkomst, cultuur of geslacht?
Interessante conclusies komen idealiter voort uit het beter leren kennen van elkaar en reflecteren over een succesvolle case of voorbeeld.
In deze casus behandelt de opvoeder op school het probleem van het organiseren van een bewustwordingssessie waarin de leerkracht zich bezighoudt:
- Studenten worden izch bewust van de situatie.
- Een externe persoon die iets soortgelijks heeft geleefd, komt naar school om een gesprek te voeren met de groep.
- Er wordt een debat ontwikkeld om oplossingen te vinden voor de situatie.
De sessie duurt ongeveer twee uur.
De organisator is verantwoordelijk voor het zoeken van een getuigenis (bijvoorbeeld iemand die naar de school kan gaan en zijn eigen verhaal kan vertellen). Het hoeft niet noodzakelijk een zigeunervrouw te zijn die in haar context meer heeft bereikt dan verwacht, maar elk ander vergelijkbaar geval.
We hebben ons laten inspireren door 50 mujeres gitanas.