Θέατρο για ανεκτικότητα στα εκπαιδευτικά πλαίσια

Το Θέατρο Φόρουμ έχει ως στόχο τη χρήση του δράματος ως αποτελεσματικού εργαλείου για την κατανόηση και αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων σε κοινωνικά και διαπροσωπικά προβλήματα.

Το εργαστήρι του Φόρουμ Θεάτρου (120') είναι μια διαδικασία που πρέπει να αναπτυχθεί σε δύο στάδια:

1. Θέρμανση παιχνιδιών και δραστηριοτήτων: ο εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει κάποιες δραστηριότητες που σχετίζονται με τις αισθήσεις, οι οποίες επιτρέπουν στους συμμετέχοντες να χαλαρώσουν και να επικεντρωθούν στη δραστηριότητα. Αυτές οι δραστηριότητες θα κάνουν τους συμμετέχοντες να αισθάνονται σίγουροι μέσα στην ομάδα. Ένα παράδειγμα μπορεί να κάνει μια σύντομη συνεδρία χαλάρωσης με απαλή μουσική περιβάλλοντος. οι μαθητές παραμένουν με τα μάτια κλειστά ενώ ο διευκολυντής λέει μια ιστορία που πρέπει να αναδημιουργήσουν στο μυαλό τους. Όλοι οι συμμετέχοντες μπορούν να διανεμηθούν σχηματίζοντας έναν κύκλο.
2. Γράφοντας το σενάριο: τη στιγμή που η ομάδα επικεντρώνεται στην δραστηριότητα, ο διαμεσολαβητής ζητεί από όλους τους συμμετέχοντες να μοιραστούν την εμπειρία της καταπίεσης που έχουν ζήσει, Αναγνώριση Τόσο οι καταπιεσμένοι και καταπιεστή σε κάθε κατάσταση. Τα κείμενα θα συνταχθούν συλλογικά με βάση τις ιστορίες ζωής των συμμετεχόντων, όπως διακρίσεις, προκαταλήψεις, εργασία, ανεργία, βία ...

3. Για να βοηθηθεί η διαδικασία, οι ακόλουθες ερωτήσεις μπορούν να τίθενται έτσι ώστε να προσδιορίζεται το παιχνίδι σωστά: «Τι κάνει ο πρωταγωνιστής (Καταπιεσμένων) θέλουν να επιτύχουν»; Η ομάδα πρέπει να ορίσουμε τι κάνει Πρωταγωνιστής θέλετε, έτσι ώστε, αργότερα, αντιμετωπίζονται τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. "Ποιο είναι το εμπόδιο που κάνει τους καταπιεσμένους να αποτύχουν στην επίτευξη του στόχου τους;" Όλες αυτές οι δυσκολίες θα εκφράζονται από τους ηθοποιούς. «Ποιες είναι οι πιθανές λύσεις;» Οι πιθανές λύσεις στο πρόβλημα πρέπει να καθοριστούν πριν από την εκτέλεση του παιχνιδιού ώστε να διασφαλιστεί ότι το κοινό μπορεί να καταλήξει σε παρόμοια συμπεράσματα.
 

4. Επιλογή ηθοποιών και πρόβες: Αφού επιλέξετε τις καταστάσεις που θα εκπροσωπηθούν, ξεκινά η διαδικασία απόδοσης. Το παιχνίδι πρέπει να κατασκευαστεί με τη βοήθεια του διαμεσολαβητή. Οι ηθοποιοί επιλέγονται έτσι ώστε να προετοιμάζουν τα έργα που γράφονται (συνιστάται μια εβδομάδα) και τα αναπαράγουν για πρώτη φορά.

Η απόδοση του Θεατρικού Φόρουμ (120 ') χωρίζεται σε τρία στάδια:

1. Ζέσταμα των δημόσιων ή ενεργών θεατών: κάθε σύνοδος Θεατρικού Φόρουμ ξεκινά με τη θέρμανση των θεατών. Ο διευκολυντής εξηγεί τους "κανόνες παιχνιδιού" (βλέπε εξήγηση παρακάτω) και διεγείρει τη συμμετοχή. Μερικές χαλαρωτικές δραστηριότητες και τεχνικές μπορούν να υλοποιηθούν.
2. Απόδοση του κομματιού αντι-μοντέλου : οι ηθοποιοί εκτελούν ένα παιχνίδι, στο οποίο εκπροσωπείται μια μη ιδανική κατάσταση. Το έργο βασίζεται σε μια σύγκρουση μεταξύ του πρωταγωνιστή (καταπιεσμένου) και του ανταγωνιστή (καταπιεστή). Αυτή είναι η πρώτη παράσταση ως συμβατικό θέαμα στο οποίο το κοινό παραμένει παθητικό.
3. Φόρουμ: Αφού ολοκληρώσετε την πρώτη εκτέλεση του αντι-μοντέλου, ο διαμεσολαβητής ξεκινά μια συζήτηση με το κοινό. Σε αυτό το στάδιο, το έργο εκτελείται και πάλι, αλλά το κοινό παίρνει ενεργό ρόλο προσπαθώντας να λύσει τα εντοπισμένα προβλήματα που σταμάτησαν το στόχο που καταπιέζεται από το στόχο του. Τώρα οι θεατές μπορούν να σταματήσουν το παιχνίδι και να συμμετάσχουν σε αυτό ως ηθοποιούς. Οι κανόνες είναι οι εξής:

1. Κάθε φορά που ένας θεατής θέλει να συμμετάσχει στο παιχνίδι πρέπει να πει "STOP" και στη συνέχεια, αυτός ή αυτή θα πρέπει να καθορίσει ποιο χαρακτήρα θέλει να αντικαταστήσει. Ο θεατής είναι τώρα ο ηθοποιός και οι άλλοι ηθοποιοί πρέπει να αυτοσχεδιάσουν την πλοκή σύμφωνα με το τι λέει ο νέος ηθοποιός.
2. Κατά τη διάρκεια αυτής της δεύτερης παράστασης, ο διαμεσολαβητής μπορεί να παρέμβει και να συζητήσει με το κοινό πόσο εφικτές είναι οι προτεινόμενες εναλλακτικές λύσεις.
3. Το κοινό θα οριστεί τελικά το τέλος της ιστορίας.
    

Ο διαμεσολαβητής πρέπει να ακολουθήσει ορισμένους κανόνες:

• Πρέπει να αποφεύγετε να επηρεάζετε τη γνώμη των θεατών ή να καταλήγετε σε οποιοδήποτε συμπέρασμα που δεν είναι προφανές.
• Δεν μπορεί να αποφασίσει οτιδήποτε μονομερώς. αυτός ή αυτή εξηγεί μόνο τους κανόνες αλλά πρέπει να αποδεχθεί οποιαδήποτε αλλαγή στους κανόνες που προτείνει το κοινό.
• Πρέπει να ζητήσει από τους θεατές κάποια κατεύθυνση όταν το πλοίο φτάσει σε ένα σημείο σύγχυσης, έτσι ώστε το κοινό να ανακατευθύνει το παιχνίδι.
• Η φυσική γλώσσα του διαμεσολαβητή είναι εξαιρετικά σημαντική. Αυτός ή αυτή είναι ορατός χαρακτήρας του παιχνιδιού (ακόμα κι αν αυτός ή αυτή δεν ενεργεί), παραδείγματος χάριν εάν ο διευκολυντής έχει κουραστεί από το κοινό θα αισθανθεί το ίδιο. Αντίθετα, εάν ο διαμεσολαβητής είναι ενεργητικός, το κοινό πιθανότατα θα είναι πιο επιρρεπές στο να παίξει ενεργό ρόλο στο παιχνίδι.

Πηγές 

Tânia Baraúna Teixeira. Tomás Motos Teruel. De Freire a Boal. Pedagogía del Oprimido. Teatro del Oprimido. 2009, Ñaque Editora.

Patricia Brander et al. Compass. Manual for human rights education with young people. 2012 edition.